Rak jamy ustnej

O raku jamy ustnej

Rak jamy ustnej jest coraz częstszą chorobą, której świadomość w społeczeństwie jest niska. W 2012 roku rozpoznano w Europie 61,400 nowych przypadków tego nowotworu. Skala problemu wymaga szczególnej uwagi. Zachorowalność na raka jamy ustnej wzrosła o 25% w ciągu ostatnich 10 lat. Ten nowotwór stanowi 2% wszystkich przypadków raka na świecie, co daje łącznie 300.000 nowych przypadków rocznie.

Rak jamy ustnej to nowotwór, który rozwija się w śluzówce policzków i warg, przednich dwóch trzecich języka, na nasadzie języka, dziąsłach, dnie jamy ustnej, podniebieniu i w przestrzeni za zębami trzonowymi.

Kolejnym poważnym problemem jest to, że ponad połowa przypadków raka jamy ustnej jest diagnozowana w zaawansowanym stadium. W tej grupie chorych wymagane jest bardzo agresywne leczenie wielodyscyplinarne, które w późnym stadium może być mniej skuteczne. Tylko 30-40% pacjentów w zaawansowanym stadium raka jamy ustnej, wraca do zdrowia. Pozostali mają trwałe zmiany w jamie ustnej, będące konsekwencją leczenia. Powodują one problemy z żuciem, połykaniem i mową. Warto zwrócić uwagę na fakt, że pacjenci, u których wcześnie wykryto nowotwór, otrzymują mniej agresywne leczenie, a problemy funkcjonalne (z mową, połykaniem) występują u nich rzadziej.

Jednym z powodów późnego wykrywania raka jamy ustnej jest mała świadomość społeczeństwa na ten temat.

Objawy

Do najczęstszych objawów raka jamy ustnej zaliczamy

Owrzodzenie lub guzek w jamie ustnej, który się nie goi (objaw ten występuje u 80% osób z rozpoznaniem raka jamy ustnej)
Utrzymujący się dyskomfort i ból w jamie ustnej

Inne objawy mogą obejmować

Bezbolesny guzek na szyi (związany ze zwiększoną liczbą zachorowań na nowotwory HPV-zależne)
Utrzymujące się białe lub czerwone naloty w jamie ustnej lub w gardle
Trudności lub ból przy żuciu i przełykaniu
Uczucie ciała obcego w gardle
Nietypowe krwawienie lub drętwienie ust
Utrata zębów bez wyraźnego powodu
Trudności w poruszaniu żuchwą
Zaburzenia mowy
Utrata masy ciała
Nieświeży oddech (halitoza)

Diagnoza

Powyższe symptomy mogą być wywoływane przez mniej poważne schorzenia, jednak wszelkie objawy należy koniecznie zgłaszać do lekarza bądź dentysty. We wczesnym wykrywaniu raka jamy ustnej szczególną rolę odgrywają dentyści, poprzez zachęcanie pacjentów do systematycznej higieny jamy ustnej.

Jeśli lekarz lub dentysta zauważy u pacjenta któryś z objawów sygnalizujących raka jamy ustnej, ma szybki dostęp do sieci ośrodków specjalistycznych doświadczonych w leczeniu raka jamy ustnej. Ośrodki te zatrudniają specjalistów w zakresie chirurgii, radioterapii, chemioterapii, badań diagnostycznych, leczenia stomatologicznego, logopedii i rehabilitacji, którzy są niezbędni przy opiece nad chorymi z rakiem jamy ustnej.

Leczenie

Większość pacjentów, u których zdiagnozowano raka jamy ustnej we wczesnym stadium rozwoju, leczenie może polegać na prostym zabiegu chirurgicznym. Dla raka w bardziej zaawansowanym stadium, leczenie obejmuje zabieg chirurgiczny, radioterapię i chemioterapię. Rozwój medycyny doprowadził do znacznych postępów w rekonstrukcji i rehabilitacji jamy ustnej, optymalizacji leczenia przy użyciu radioterapii i chemioterapii oraz minimalizacji dyskomfortu związanego z leczeniem.