HPV i rak głowy i szyi

Czym jest wirus brodawczaka ludzkiego ?

HPV to bardzo powszechny wirus, którym na pewnym etapie życia zakazi się większość ludzi. Może atakować skórę  i błony śluzowe narządów takich jak

  • jamy ustnej i gardła
  • odbytu
  • szyjki macicy
  • prącia
  • pochwy
  • sromu 

Zidentyfikowanych zostało ponad 100 różnych typów HPV. Każdy z nich ma osobny numer. Niektóre zostały powiązane z nienowotworowymi zmianami lecz znane są też inne rodzaje powodujące raka. Wiele ludzi przechodzi zakażenia HPV bez żadnych objawów. W rzeczywistości , wirus przez wiele miesięcy może być bezobjawowy i nieaktywny. Utrzymywanie  się infekcji może doprowadzić do rozwoju raka. Jednak większość ludzi pozbywa się wirusa nie wiedząc o tym, tak więc prawdopodobieństwo zachorowania na raka jest niskie.

Jaka jest zależność mniędzy HPV a rakiem?

Typy wirusa HPV zwane ‘’HPV wysokiego ryzyka’’  zwiększają prawdopodobieństwo zachorowania na raka takich narządów jak odbyt, szyjka macicy, prącie, srom, pochwa, głowa i szyja

Najbardziej rakotwórczym typem wirusa HPV jest HPV-16, który jest odpowiedzialny za 50-60% przypadków raka szyjki macicy oraz za  80-90%  nowotworów złośliwych innych obszarów anatomicznych takich jak rak głowy i szyi. Inne typy wirusa HPV odpowiedzialne za wzrost ryzyka zachorowania na raka głowy i szyi to HPV-18, 31 i 33, jednak ich wpływ na kancerogenezę jest mniejszy niż w przypadku HPV-16.

Jak powszechne są nowotwory głowy i szyi związanych z HPV?

Częstość występowania nowotworów głowy i szyi związanych z HPV wzrasta na całym świecie. Pacjenci zakażeni HPV są zazwyczaj młodzi, w dobrej kondycji zdrowotnej, nie palą tytoniu i nie nadużywają alkoholu. Na świecie szacuje się, że spośród wszystkich pacjentów chorych na raka jamy ustnej i gardła, HPV jest odpowiedzialny za 18,5% -90% zachorowań. Zasięg na całym świecie zmienia się ze względu na różnice kulturowe, w zakresie standardów praktyk lekarskich i kursów diagnostycznych w danym kraju.

Nowe badania zidentyfikowały związek między HPV a rakiem i zachowaniami seksualnymi. Ryzyko zakażenia wzrasta wraz z liczbą partnerów seksualnych.

Czy mogę się zaszczpić przeciwko HPV?

Obecnie istnieją trzy dostępne szczepionki, które zapewniają ochronę przed wieloma typami HPV - Cervarix®, Gardasil® i Gardasil 9®. Szczepionki te są obecnie zalecane zarówno dla mężczyzn jak i kobiet, w wieku od 11 do 12 lat, w celu zapewnienia ochrony przed wieloma chorobami wywołanymi przez HPV, w tym raka szyjki macicy oraz raka głowy i szyi. Uwaga: Zalecenia odnośnie szczepień różnią się w zależności od kraju. Proszę skontaktować się z miejscowym lekarzem, aby uzyskać więcej informacji.

Wszystkie trzy zatwierdzone szczepionki przeciwdziałają HPV-16, który jest odpowiedzialny za około 90% nowotworów głowy i szyi. Wszystkie szczepionki na HPV są profilaktyczne i nie są skuteczne w leczeniu zakażeń, gdy nowotwór został wykryty.

W ostatnich latach szczepienie przeciw HPV stało się przyjętą praktyką medyczną, jednak dalsze badania będą prowadzone w celu potwierdzenia, czy szczepionki są skuteczne w zapobieganiu nowotworów głowy i szyi związanych z HPV.

Co przyniesie przyszłość?

Chociaż szczepienie jest krokiem naprzód w ochronnie przeciw HPV, nadal istnieje wiele osób, które nie otrzymały szczepionki i pozostają bez ochrony.

Idąc dalej, badania skupią się na opracowaniu nowych szczepionek, które nie tylko zapobiegają infekcji, ale również leczą ludzi z nowotworów związanych z HPV. Naukowcy odkryli również, że pacjenci z rozpoznanymi nowotworami głowy i szyi związanymi z HPV wydają się lepiej reagować na pewne formy leczenia onkologicznego niż ci, którzy nie są zakażeni wirusem HPV. Obecnie trwają badania, czy u chorych na raka głowy i szyi zakażonych HPV można stosować mniej intensywne leczenie, które jest równie skuteczne, ale niesie mniej skutków ubocznych.